pl us
5a
Aby wyjaśnić, co to jest zerowanie karabinu Ar-15 musimy poruszyć kilka aspektów związanych z trajektorią lotu pocisku, grawitacją, linią celowania, punktem trafienia. Trajektoria lotu pocisku (Bullet Path) wystrzelonego z karabinu jest torem przypominającym tor rzuconego kamienia, różnica jest tylko w wielkości pocisku, osiąganych przez niego prędkościach oraz pokonywanej odległości w czasie. Nabój wystrzelony z karabinu ustawionego poziomo do podłoża będzie opadał przez działającą na niego grawitację, w idealnych warunkach, z taką samą prędkością opadania, jak ten sam wypuszczony z ręki nabój pionowo w dół. Nie jest ważne z jaką prędkością porusza się pocisk, a i tak będzie opadać ze względu na grawitację na niego działającą.

Zatem by trafić na określoną odległość musimy wyrzucić, a w przypadku broni wystrzelić nabój pod pewnym kątem. Linia celowania (Line of sights) jest linią prostą łączącą punkt celowniczy i nasze oko z punktem docelowym, w który chcemy trafić. Można sobie wyobrazić, że jest to promień lasera wyprowadzonego z naszego oka do końcowego celu. Na ten obraz nie działa siła grawitacji zatem jest to linia prosta.

Strzelając z karabinu mamy zatem następujące zjawiska nakładające się na siebie. Nabój wylatujący z lufy karabinu, który jest skierowany pod odpowiednim kątem od ziemi aby osiągnąć wyznaczoną przez nas odległość (Bullet Path). Luneta celownicza przez którą wyprowadzamy linię celowania zaczynającą się od naszego oka, a kończącą się na końcowym celu, w który chcemy trafić (Line of sights). Luneta jest dodatkowo umieszczona nad lufą 4-7 cm, co dodatkowo wymaga korekty z naszej strony by idealnie trafić w cel. 

A teraz słynne Zero, co to jest takiego? Jest to po prostu odległość od operatora karabinu do punktu łączącego zakrzywioną Trajektorię lotu pocisku (Bullet Path) z prostą Linią celowania (Line of sights).

4fW zależności od wybranego przez nas Zera czyli tej odległości np. 25m, 50m, 100m czy 300m pocisk może dwukrotnie przeciąć linię Zero, za pierwszym razem wnosząc się nad linię celowania, a następnie podczas opadania pod linię celowania. Zatem Zerowanie karabinu po prostu oznacza konfigurację przyrządów celowniczych (stałych lub optycznych) w taki sposób, aby na określonej odległości linia celowania idealnie skrzyżowała się z torem pocisku. 

Do strzelań snajperskich, dalekodystansowych dochodzą dodatkowe trudności w określeniu punktu trafienia jak: siła Coriolisa, odchylenie toru lotu pocisku przez wiatr, rodzaj pocisku, jego ciężar i prędkość początkowa, oraz sposób jego zachowania na działające opory powietrza. W tym opracowaniu jednak skupimy się tylko na karabinie AR-15 strzelającym amunicją 5.56 mm / .223 Remington 55 grain o prędkości początkowej 988m/s, który został zaprojektowany do działań krótkodystansowych zawierających się w zakresie 0m - 300m.

Aby ułatwić zrozumienie określonych punktów trafienia stworzyliśmy schemat obrazowujący uzyskane dwa Zera na Trajektorii lotu pocisku przy ustawionych przyrządach celowniczych na 50m Zero. Ustawiając nasze przyrządy (środek optyczny naszej lunety jest 7,5cm na lufą) na 50m trafimy w cel na tej odległości, ale jeśli cel uniknie trafienia na tej odległości to parametry lotu naszego pocisku spowodują, że ten sam cel ustawiony na odległość 250m zostanie trafiony bez zmiany naszego sposobu celowania i parametrów naszego sprzętu. Obraz toru jest na schemacie obok. 

Skoro już wyjaśniliśmy wszystkie pojęcia zatem, jakie ustawienie Zero w naszym karabinie będzie dla nas najlepsze?

Zakładając, że karabin AR-15 będzie wykorzystywany do strzelań bojowych na krótkim dystansie zazwyczaj do maksymalnej odległości nie przekraczającej 200m, a sporadycznie do 300m. Naszym celem jest takie ustawienie Zera czyli naszych przyrządów celowniczych aby uzyskać jak najlepsze skupienie w pełnym zakresie tych odległości bez robienia dodatkowych poprawek celowniczych. Zatem stworzyliśmy dwa rodzaje strzelań i docelowych obszarów trafień, Combat Effective Zone oraz Target Effective Zone. W sytuacji bojowej (Combat Effective Zone), ekstremalnej, stresowej idealne Zero będzie takie, które bez żadnych poprawek pozwoli nam na neutralizację celu. W sytuacji strzelań precyzyjnych tarczowych (Target Effective Zone) idealne Zero umożliwi nam trafienie w cel o średnicy 10 cm (czyli obszar mniejszy niż Combat Effective Zone) na różnych odległościach bez żadnych poprawek.

Zatem czy jest jakieś idealne rozwiązanie by ustawić w taki sposób Zero na karabinie AR-15 aby w pełnym zakresie trafiać w cel bez wprowadzania poprawek? Niestety idealnego rozwiązania nie ma ale zakładając powyższe opisy docelowych naszych strzelań czyli Combat Effective Zone oraz Target Effective Zone jesteśmy w stanie znaleźć optymalne dla nas rozwiązanie. Poniżej znajdują się schematy dla wartości 25m, 50m, 100m, 300m. Na każdym schemacie po prawej stronie jest odniesiony punkt trafienia dla różnych odległości bez wprowadzania dodatkowych poprawek. Kolorowe punkty oznaczają różne odległości od operatora na torze lotu naboju i takie same kolory odnoszą się do poszczególnych trafień na celu umieszczonym po prawej stronie schematu. 

  Jeśli ustawimy Zero na 25m mamy:

  Combat Effective Zone w zakresie 0m - 490m z tym, że rozrzut trafień
   jest w dość dużym zakresie czyli ewentualne dodatkowe nasze błędy
   mogą powodować znaczne zmniejszenie tej efektywności
  Target Effective Zone w zakresie tylko od 0m - 50m
4a
       Dla Zera ustawionego na 50m mamy:
       Combat Effective Zone 0m - 360m
       Target Effective Zone 0m - 300m4b

















 Dla Zera ustawionego na 100m mamy:

 Combat Effective Zone 0m - 320m
 Target Effective Zone 0m - 220m
4c
       Dla Zera ustawionego na 300m mamy:
       Combat Effective Zone 0m - 400m
       Target Effective Zone 0m - 110m
4d











Zakładając dodatkowo, że ustawiając Zero na określoną odległość musimy karabin na taką odległość przestrzelić oraz teoretycznie za każdym razem gdy zdejmiemy przyrządy optyczne powinniśmy proces powtórzyć. Mając na uwadze fakt dość utrudnionego dostępu do strzelnic 300m więc ustawianie Zera na tą odległość będzie dla nas dość kłopotliwe. Podczas treningów dynamicznych bardzo rzadko będziecie trenować na odległości przekraczającej 100m, a tylko od czasu do czasu na 200m. Biorąc pod uwagę nasz cel czyli uzyskanie, jak najlepszego Combat Effective Zone oraz, jak najlepszego skupienia Target Effective Zone. Chcąc uzyskać kompromis wszystkich wyżej wymienionych parametrów i jednocześnie biorąc pod uwagę przeznaczenie karabinu AR-15 oraz parametrów uzyskiwanych przez nabój 5.56mm / .223 Remington ewidentnie na pierwszym miejscu plasuje się Zero na odległości 50m. W naszych testach korzystaliśmy z kolimatora umieszczonego dość wysoko 7,5cm na osią lufy dlatego drugie Zero przy ustawionej odległości 50m pojawia się na 250m. Jednak standardowe lunety optyczne i ich montaże nie przekraczają wartości 6cm nad osią lufy i wówczas przy ustawieniach 50m Zero mamy słynne drugie zero w odległości 200m - stąd właśnie wzięła się formuła 50m/200m, czyli ustawiając Zero na 50m mamy jednocześnie drugie Zero na odległości 200m.